Het verhaal achter de Plejaden

De Plejaden zijn een open sterrenhoop in het sterrenbeeld Stier. Het geoefende (blote) oog kan hier zeven losse sterren bewonderen. Enkele keren per jaar bedekt de maan deze open sterrenhoop, zo ook in de nacht van 4 op 5 december. Leuk om te zien, zeker met deze bijzondere verhalen in je achterhoofd!

Griekse mythologie

De Plejaden worden ook wel de Zeven Zussen of het Zevengesternte genoemd. De sterren dragen namen uit de Griekse mythologie: Maia, Alcyone, Asterope, Celaeno, Taygete, Electra en Merope. In de verhalen van de oude Grieken Hesiodus en Homerus zijn het dan ook zeven zussen. Het zijn bloedmooie nimfen die door Zeus aan de hemel zijn geplaatst om ze tegen de jager Orion te beschermen. Eerst zijn de zeven zussen duiven, later veranderen ze pas in sterren

Stam in Canada

In de meeste (oude) culturen worden de Plejaden gezien als zeven godinnen, bijvoorbeeld in China, India, Egypte, Japan en bij inheemse Amerikaanse volkeren zoals de Lakotastam. Toch zijn er ook verhalen die afwijken van dit patroon.

Zo kent een inheemse stam in Canada een heel ander verhaal. Daar zijn de sterren geen godinnen, maar weesjongens. Verstoten door hun stam, raakten zij bevriend met een roedel wolven. De Grote Geest kreeg medelijden met de weesjongens en transformeerde hen in sterren. De wolven konden daardoor hun vrienden zien aan de hemel, maar missen hen heel erg. Daarom huilen ze ’s nachts.

Zes, zeven of toch acht?

Er zijn ook beschavingen waar het niet om zeven godinnen gaat. In Nepal zijn het bijvoorbeeld acht godinnen met de naam Ashtamatrika. In Bhaktapur zijn het er soms negen of tien, de Mahavidya.

In het hindoeïsme en in de Japanse cultuur zijn het dan weer zes sterren. Daar moest één van de zeven zussen de groep verlaten vanwege van een verborgen liefde. Ze werd verliefd op een menselijke samoerai, daalde daarvoor af naar de aarde en kon niet meer terug naar de hemel.

Bedekking 4 december

In de nacht van 4 op 5 december wordt de sterrenhoop bedekt door de maan.  Dit komt een aantal keer per jaar voor. In 2025 is het drie keer gebeurd en in 2026 zal het ook drie keer voorkomen. Het mooiste is een bedekking bij eerste of laatste kwartier, waarbij de heldere sterren verdwijnen of verschijnen aan een donkere maanrand. De bedekking van 4 december vindt echter plaats bij volle maan en zal dus iets minder spectaculair zijn.